Fiyat makası iyice açıldı
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici market fiyat farkının Mart ayında 5 katı bulduğunu bildirdi.
Bayraktar, Mart ayında markette 22, üreticide 7 üründe fiyat artışı, markette 18, üreticide 12 üründe fiyat düşüşü olduğunu, üreticide 13 üründe fiyatların değişmediğini söyledi. Üretici ve tüketici fiyatları arasındaki farkın bir türlü kapanmadığına dikkat çeken Bayraktar, kuru soğanın 4,9 kat, patatesin 4,2 kat, lahananın 4,1 kat, maydanozun 3,9 kat, sütün 3,3 kat daha fazlaya tüketiciye satıldığını vurguladı.
Bayraktar, “Mart ayında üreticide en fazla fiyat artışının görüldüğü sivri biber ve domateste arz seralardan sağlanmakta olup, hasat edilen ürün miktarındaki azalma ve halen ihracatın devam etmesi fiyatlarda artışa yol açmıştır. Kuzu eti ve dana etinde artan yem fiyatları, arz ve talepte meydana gelen değişim fiyat artışına yansımıştır. Fiyatı düşen ürünlere baktığımızda; fiyatı en fazla düşen ürün kuru soğan olmuştur. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü salatalık, patates, kabak, patlıcan, pırasa, ıspanak ve limon takip etmiştir. Kuru soğan, patates ve limonda pandemi nedeniyle lokanta ve otellerin tam kapasite çalışmaması, arz fazlalığı ve talepte yaşanan daralmanın pazarlama sorunlarına yol açması fiyatlarda düşüşe neden olmuştur” dedi.
Bayraktar, “Mart ayında takip edilen ürünlerin bazılarında görülen fiyat artışlarında girdilerdeki fiyat artışları etkili olmuştur. Başta gübre olmak üzere elektrik, zirai ilaç, sulama ücretleri, yem fiyatları son bir yılda fazla artmıştır. Girdi fiyatlarında görülen kur baskısı fiyatları yükseltti. Ancak kurdaki düşüşler fiyatlara yansımamaktadır. Özellikle gübre ve yem fiyatları son zamanlarda çiftçimizi zorlamaktadır. Son bir yılda enflasyon yüzde 15,61 artarken, DAP gübresi fiyatı yüzde 75 ve üre gübresi fiyatı yüzde 85,8, besi yemi fiyatları yıllık bazda yüzde 40,7 ve süt yemi ise 43,9 artmıştır” dedi.
Bayraktar, “Gıda ithalatının pahalı olduğu bu dönemde hem üretimi artırmak hem de tüketicilerin ihtiyacını karşılamak zorundayız. Bu nedenle çiftçilerimizin rahat üretim yapmasını temin etmek için Bankalara ve Tarım Kredi Kooperatiflerine ödeyemediği için takibe düşen borçları ile yüksek faizle yapılandığı borçları faizsiz olarak uzun vadeye yayılmalı ve ödeme kolaylığı getirilmelidir. Sayın Cumhurbaşkanımıza ve ilgili bakanlarımıza ilettiğimiz bu sorunların bir an önce çözüme kavuşturulmasını bekliyoruz” dedi.
Bayraktar, “Üreticide fiyatı düşen ürünlere baktığımızda, üreticide fiyatı en fazla düşen ürün kuru soğan oldu. Bir diğer fiyatı düşen ürün de patatestir. Kuru soğan ve patateste rekoltedeki artışın yanı sıra pandemi nedeniyle talepte yaşanan daralmanın pazarlama sorunlarına yol açması fiyatlarda düşüşe neden oldu. Üreticimizin bin bir emekle ürettiği bu ürünler pandemi döneminde kısıtlı talep yüzünden üreticimizin elinde kaldı. Halen depoda olan ürünlerin pazarlanması konusunda Hükümetimiz üreticimize sahip çıkmalıdır. Kısır bir döngü içinde olan patates ve soğanda arz talep dengesini kuracak bir üretim planının üretici işbirliğiyle sağlanması gerekiyor” dedi.
Bayraktar, Üretimde istikrar için üretim planlaması yapılmalı, sözleşmeli üretim yaygınlaştırılmalı, ürün ihtisas havzaları ve piyasa düzenleyici kuruluşlar oluşturularak fiyatlarda istikrar sağlanmalı, üretim doğru yerde, doğru zamanda ve doğru miktarda ekonomik olarak iç ve dış talebe göre planlanmalı, üretici örgütlenmesine önem verilmeli, üretim maliyetleri düşürülmelidir” dedi.
Bayraktar, “Salgın hastalıkla mücadele ettiğimiz bu dönemde marketlerde fiyat artışı olan ürün sayısının yüksek olduğu dikkate alındığında, tüketicilerimizin makul fiyatlardan ürün temin edebilmesi için, en azından çok tüketilen ürünlerdeki market fiyatlarının yakından takip edilmesi, denetimlerin artırılması ve piyasa düzeninin sağlanması gerekmektedir. Tüm kesimlerin sorumlu davranarak piyasaları bozanlara fırsat verilmemeli ve gıdaya uygun fiyatla erişimin kolaylaştırılması sağlanmalıdır. Salgın hastalık döneminde gıdaya erişimin ne kadar zor ve önemli olduğu bir kez daha görülmüştür. Çiftçilerimiz istikrarlı gelir elde ederek ürünlerini değer fiyattan satabilmeli, tüketicilerimiz de makul fiyatlardan ürün temin edebilmelidir” dedi.